Clicky

Wetenschap bundelt krachten polymeeronderzoek

12 June 2009

Fysici en chemici gaan met vereende kracht aan het werk binnen een door Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM), Dutch Polymer Institute (DPI) en Top Institute Food & Nutrition (TIFN) gefinancierd programma op het gebied van bio-geïnspireerde polymeren. Doel is de ordening van polymeren tot grotere structuren beter te leren beheersen en nieuwe bio-geïnspireerde polymeren te ontwikkelen. Dit kan bijdragen tot een betere kwaliteit van voedingsmiddelen, nieuwe ingrediënten en betere kunststoffen.

De twee Technologische Topinstituten DPI en TIFN, die de polymeersector en de voedingsmiddelenindustrie vertegenwoordigen, hebben samen een programma opgesteld dat tot doel heeft doorbraken te forceren om de wetenschap op dit specifieke gebied verder te brengen. DPI en TIFN hebben daartoe samenwerking gezocht met FOM en gezamenlijk hebben ze het Industrial Partnership Programma opgestart. Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstellingen hebben hierop ingeschreven met 44 proposals, waarvan er 17 zijn voorgelegd aan een wetenschappelijk panel. Dit leidde tot de selectie van acht passende projecten, die op 15 juni van start zullen gaan.

Het programma heeft een omvang van vijf miljoen euro en een duur van vier jaar. Binnen de acht gehonoreerde projecten zullen 16 onderzoekers werkzaam zijn aan vijf universiteiten en het FOM Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF). DPI en TIFN en hun industriële contacten dragen zorg voor de begeleiding en kennisexploitatie.

Bedrijven in de voedingsmiddelen- en polymeerindustrie staan vaak voor vergelijkbare uitdagingen. Ze proberen allebei vanuit grondstoffen producten te maken met een gewenste structuur en stabiliteit. Dat blijft echter een uitdaging omdat juist de ordening van moleculen tot grotere, zogenaamde mesoscopische structuren, slecht begrepen wordt. Bijkomende moeilijkheid is het karakteriseren van eigenschappen van dergelijke structuren. Om die reden is het bijvoorbeeld heel moeilijk om kaas of wost te maken met een vetgehalte van 5 % of lager, die smakelijk blijft en een goede textuur heeft.

Een andere uitdaging is bijvoorbeeld hoe een zelfreinigend oppervlak te maken. Een oppervlaktestructuur die vuil afstoot, maar daarbij ook nog krasvast is, blijkt nog heel moeilijk te realiseren. Of hoe maak je zonder in te grijpen in de voedselketen uit biobrandstof een bruikbare wegwerpverpakking die voldoende lang meegaat in gebruik, snel degradeert na gebruik en daarbij ook nog nuttige stoffen afgeeft voor bijvoorbeeld bemesting? Weer een ander vraagstuk is hoe je een medicijn zodanig "in kunt pakken" in een polymeer omhulsel dat de werkzame stof precies vrijkomt waar die in het lichaam nodig is. Hoe dat polymeer op te bouwen en te structureren is nog omgeven met veel open vragen.

TI Food and Nutrition is een internationaal toonaangevend onderzoeksinstituut op het gebied van voeding en voedingsmiddelen. In TI Food and Nutrition werken industrie, overheid en onderzoeksorganisaties samen aan wetenschappelijke doorbraken die resulteren in de ontwikkeling van innovatieve, gezonde en smakelijke producten.  Partners zijn: CSM, DSM, Royal FrieslandCampina, Rijksuniversiteit Groningen/UMCG, Unilever, Universiteit Maastricht, NIZO food research, NZO, TNO, VION en Wageningen UR. Meer informatie over TIFN is te vinden op www.tifn.nl

De stichting Dutch Polymer Institute is een publiekprivate samenwerking, ontstaan in 1997, die precompetitief onderzoek doet op het gebied van polymeren en hun toepassing. Het verbindt wetenschappelijke kennis met industriële behoeften aan innovatie. Dit resulteert in toegevoegde waarde voor universiteiten in de vorm van wetenschappelijke publicaties en voor bedrijven in de vorm van intellectueel eigendom en goed opgeleide wetenschappers. Ruim 200 researchers (PhDs en Post-Docs) werken momenteel aan DPI projecten - ondergebracht bij kennisinstellingen verspreid over de wereld.

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) bevordert fundamenteel natuurkundig onderzoek in Nederland. Activiteiten van FOM komen het algemeen belang ten goede, in het bijzonder dat van het hoger onderwijs en het bedrijfsleven. Met circa 850 medewerkers en een omzet van tachtig miljoen euro voert FOM natuurkundig toponderzoek uit binnen vier instituten en 165 werkgroepen aan Nederlandse universiteiten. Voor samenwerking met industriële onderzoekers (Industrial Partnership Programmes) heeft FOM een budget van 3 miljoen euro per jaar beschikbaar. Zie ook: www.fom.nl 

Back